บทที่7 การเรียนรู้ระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต

การเรียนรู้ระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต

ความหมายของเครือข่ายการเรียนรู้

         ความหมายของเครือข่ายการเรียนรู้ (Web Based Instruction) หมายถึง การเรียนรู้ในระบบคอมพิวเตอร์ เพื่อใช้ประกอบกิจกรรมทางการศึกษาทุกระดับ โดยมีองค์ประกอบสำคัญ คือ อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ โปรแกรมที่ใช้ควบคุมระบบการทำงานและเครือข่ายการสื่อสาร

คุณลักษณะพิเศษของเครือข่ายการเรียนรู้

          1.สามารถเข้าถึงได้กว้างขวาง ง่าย สะดวก เรียกข้อมูลมาใช้ได้ง่าย เชื่อมโยงเข้าหานักเรียนคนอื่นได้ง่าย รวดเร็ว และสามารถเรียกใช้ข้อมูลได้ทุกเวลา ทุกสถานที่ที่มีเครือข่าย

           2.เป็นการเรียนแบบร่วมกันและทำงานร่วมกันเป็นกลุ่ม คุณลักษณะพื้นฐานของเครือข่ายการเรียนรู้ คือ การเรียนแบบร่วมมือกัน ดังนั้น ระบบเครือข่ายจึงควรเป็นกลุ่มของการเรียนรู้โดยผ่านระบบการสื่อสารที่สังคมยอมรับ

            3.สร้างกิจกรรมการเรียนรู้ โดยเน้นให้ผู้เรียนเป็นผู้กระทำมากกว่าเป็นผู้ถูกกระทำ

            4.ผู้เรียนเป็นศูนย์กลางการเรียนการสอน และเน้นบทบาทที่เปลี่ยนแปลงไป

            5.จัดให้เครือข่ายการเรียนรู้เป็นเสมือนชุมชนของการเรียนรู้แบบออนไลน์

แนวทางการบริหารจัดการและพัฒนาเครือข่ายการเรียนรู้

แนวทางการบริหารจัดการและพัฒนาเครือข่ายการเรียนรู้ แบ่งออกเป็น 4 ขั้น ดังนี้

             1.ขั้นการก่อรูปเครือข่ายการเรียนรู้ (Learning Network Forming)

             2.ขั้นการจัดระบบบริหารเครือข่ายการเรียนรู้ (Learning Network Organizing)

             3.ขั้นการใช้เครือข่ายการเรียนรู้ (Learning Network Utilizing)

             4.ขั้นการธำรงรักษาเครือข่ายการเรียนรู้ (Learning Network Maintaining)

กระบวนการและวิธีการสร้างเครือข่ายการเรียนรู้

        1.การตระหนักถึงความจำเป็นในการสร้างเครือข่าย เป็นขั้นตอนที่ผู้ปฏิบัติงานหรือฝ่ายจัดการตระหนักถึงความจำเป็นในการสร้างเครือข่าย เพื่อที่จะทำงานให้บรรลุเป้าหมาย

          2.การติดต่อกับองค์กรที่จะร่วมเป็นเครือข่าย หลังจากตัดสินใจเกี่ยวกับองค์กรที่เห็นว่าเหมาะสมในการเข้าร่วมเป็นเครือข่ายแล้ว ก็จะเป็นขั้นตอนการติดต่อสัมพันธ์ เพื่อชักชวนให้เข้าร่วมเป็นเครือข่ายในการเรียนรู้โดยต้องสร้างความคุ้นเคย การยอมรับและความไว้วางใจระหว่างกัน

          3.การสร้างพันธกรณีร่วมกัน เป็นขั้นตอนการสร้างความผูกพันร่วมกัน มีการตกลงใจในความสัมพันธ์ต่อกันและตกลงที่จะทำงานร่วมกันเป็นเครือข่าย

          4.การพัฒนาความสัมพันธ์ร่วมกัน เป็นขั้นตอนที่สร้างเครือข่ายให้เกิดผลงานเป็นรูปธรรมโดยเริ่มทำกิจกรรมที่ใช้ทรัพยากรร่วมกัน มีการตกลงในเรื่องของการบริหารจัดการขององค์กรเครือข่าย

          5.การทำกิจกรรมร่วมกัน เป็นขั้นตอนที่เกิดขึ้นหลังจากมีการพัฒนาความสัมพันธ์ร่วมกันแล้ว นำไปสู่การทำกิจกรรมร่วมกันจนมีผลงานเป็นที่ปรากฏชัดเจน

          6.การรวมตัวกันจัดตั้งองค์กรใหม่ร่วมกัน เพื่อรองรับจำนวนสมาชิกใหม่ที่เพิ่มมากขึ้น

ความหมายของ E-Learning

        E-Learning หมายถึง การเรียนการสอนในลักษณะใดก็ได้ ที่ใช้การถ่ายทอดเนื้อหาผ่านทางอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ โดยผ่านทางเครือข่ายอินเทอร์เน็ต หรือระบบอื่นๆ ที่คล้ายคลึงกัน ทั้งนี้ โดยภาพรวมของ E-Learning พิจารณาได้จากคุณลักษณะ ดังนี้

         1.เว็บไซต์ที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา

         2.เว็บไซต์ที่เกี่ยวข้องกับเนื้อหารายวิชาใดวิชาหนึ่งเป็นอย่างน้อย หรือการศึกษาตามอัธยาศัย

         3.ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ด้วยตนเอง จากทุกที่ทุกเวลาโดยอิสระ

         4.ผู้เรียนมีอิสระในการเรียน การบรรลุจุดประสงค์ การเรียนรู้แต่ละเนื้อหา ไม่จำเป็นต้องเหมือนกันหรือพร้อมกับผู้เรียนรายอื่น

         5.มีระบบปฏิสัมพันธ์กับผู้เรียน และสามารถเรียนรู้ร่วมกันได้

         6.มีเครื่องมือที่วัดผลการเรียนได้

E-Learning ในประเทศไทย

          มีรูปแบบการนำเสนอผลงานแบ่งได้ 2 รูปแบบใหญ่ๆ คือ

-         การนำเสนอในลักษณะ Web Based Instruction (WBI)

-         การนำเสนอในลักษณะ E-Learning

ปัญหาการพัฒนาระบบการเรียนรู้ผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ตในประเทศไทย

          การพัฒนา WBI และ E-Learning ในประเทศไทย ประสบกับปัญหาต่างๆ สรุปได้ดังนี้

          1.ปัญหาการสนับสนุนด้านงบประมาณและบุคลากร และการสนับสนุนจากผู้บริหาร

          2.ปัญหาการขาดความรู้ด้านเทคโนโลยี E-Learning และเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้อง

          3.ปัญหาเรื่องราคาของซอฟต์แวร์ CMS/LMS และการลิขสิทธิ์

          4.ปัญหาเรื่องทีมงานดำเนินการ ทั้งด้านความรู้ ความคิดสร้างสรรค์ และเงินสนับสนุน

          5.ปัญหาเกี่ยวกับเนื้อหาที่จะนำเสนอ แหล่งที่มา ผลตอบแทน และการละเมิดเมื่อเผยแพร่ผ่านเว็บไซต์

          6.ปัญหาเกี่ยวกับ Infrastructure ของประเทศที่ยังขาดความพร้อม

          7.ปัญหาเกี่ยวกับมาตรฐานการพัฒนาเว็บไซต์ภาษาไทย ทั้งการเข้ารหัส การใช้ฟอนต์ และรูปแบบ

          8.ปัญหาเกี่ยวกับมาตรฐานการจัดทำระบบ CMS/LMS

ข้อดีและข้อเสียของการเรียนรู้ผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต

         ข้อดี

         1.เอื้ออำนวยให้กับการติดสื่อสารที่รวดเร็ว ไม่จำกัดเวลาและสถานที่ รวมทั้งบุคคล

          2.ผู้เรียนและผู้สอนไม่ต้องการเรียนและสอนในเวลาเดียวกัน

          3.ผู้เรียนและผู้สอนไม่ต้องมาพบกันในห้องเรียน

          4.ตอบสนองความต้องการของผู้เรียนและผู้สอนที่ไม่พร้อมด้านเวลา ระยะทางในการเรียนได้เป็นอย่างดี

          5.ผู้เรียนที่ไม่มีความมั่นใจ กลัวการตอบคำถาม ตั้งคำถาม ตั้งประเด็นการเรียนรู้ในห้องเรียน มีความกลัวมากกว่าเดิม เนื่องจากไม่ต้องแสดงตนต่อหน้าผู้สอนและเพื่อนร่วม

              ข้อเสีย

               1.ไม่สามารถรับรู้ความรู้สึก ปฏิกิริยาที่แท้จริงของผู้เรียนและผู้สอน

               2.ไม่สามารถสื่อความรู้สึก อารมณ์ในการเรียนรู้ได้อย่างแท้จริง

               3.ผู้เรียนและผู้สอนจะต้องมีความพร้อมในการใช้คอมพิวเตอร์และอินเทอร์เน็ต ทั้งด้านอุปกรณ์ ทักษะการใช้งาน

ข้อคำนึงในการจัดการเรียนรู้ผ่านระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต

               ในการจัดการเรียนการสอนผ่านเว็บไซต์หรือผ่านระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ควรคำนึงถึงประเด็นต่างๆ ดังต่อไปนี้

                1.ความพร้อมของอุปกรณ์และระบบเครือข่าย เนื่องจากการเรียนการเรียนการสอนผ่านเว็บไซต์ เป็นการปรับเนื้อหาเดิมสู่รูปแบบใหม่ จำเป็นต้องมีเครื่องมือ อุปกรณ์ และระบบเครือข่ายที่พร้อมและสมบูรณ์ เพื่อให้ได้บทเรียนดิจิตอลที่มีคุณภาพ และทันต่อความต้องการ

                 2.ทักษะการใช้คอมพิวเตอร์และอินเทอร์เน็ต ผู้เรียนและผู้สอนต้องมีความรู้และทักษะทั้งด้านคอมพิวเตอร์และเครือข่ายอินเทอร์เน็ตพอสมควร

                 3.ความพร้อมของผู้เรียน ผู้เรียนจะต้องมีความพร้อมทั้งทางด้านจิตใจและความรู้ คือ จะต้องยอมรับในเทคโนโลยีรูปแบบนี้ ยอมรับการเรียนด้วยตนเอง

                 4.ความพร้อมของผู้สอน ผู้สอนจะต้องเปลี่ยนบทบาทจากผู้แนะนำมาเป็นผู้อำนวยความสะดวก ยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง กระตุ้นให้เรียนเกิดความอยากรู้อยากเห็น อยากเรียนรู้ กระตุ้นการทำกิจกรรม เตรียมเนื้อหาและแหล่งค้นคว้าที่มีคุณภาพ

                 5.เนื้อหา บทเรียน เนื้อหาบทเรียนจะต้องเหมาะสมกับผู้เรียนให้มากกลุ่มที่สุด มีหลากหลายให้ผู้เรียนแต่ละกลุ่มเลือกเรียนได้ด้วยตนเอง มีกิจกรรม วัตถุประสงค์ที่ชัดเจน เลือกใช้สื่อการสอนที่เหมาะสม และเหมาะสมกับความพร้อมของเทคโนโลยี

เว็บไซต์ที่เป็นเครือข่ายการเรียนรู้

-         Trueplookpanya.com

-         TKpark.com

-         Kroobannok.com

-         Cabinetthaigov.go.th

-         Ndmi.or.th

-         Glf.or.th

-         Thaigoodview.com